Son zamanlarda etrafımda sıkça şahit olduğum fanatik insanlar, bu insanların eylemleri ve eylemlerin sonuçları beni bu yazıyı yazmaya yöneltti. Gelin hep birlikte fanatizm nedir, insan ve toplum üzerindeki etkileri nelerdir bakalım.

Fanatizm, bir inanç veya düşünceye körü körüne bağlılık, aynı zamanda aklın, vicdanın ve insani değerlerin esir alındığı bir zihinsel daralma halidir. Fanatik bir kişi; yalnızca kendi inançlarını doğru kabul etmekle kalmaz, bu inançların dışındaki her şeyin yanlış ve tehlikeli olduğuna inanır. Bu da iletişim, empati ve anlayış gibi insani değerlerin yok olmasına yol açar.

Fanatizmin bir diğer boyutu da şiddetle olan ilişkisi ile ilgilidir. Fanatizme kapılan kişiler bazen ideolojileri uğruna şiddet içeren eylemler gerçekleştirirler. Bu; din,siyaset,spor veya herhangi bir sosyal hareketle ilgili olabilir. Bu durumu çoğunlukla spor müsabakalarında görüyoruz ne yazık ki. Fanatik kişi veya grup; kendi inançlarına zarar verilmesi veya tehdit edilmesi durumunda, aşırıya kaçma ve başkalarına zarar verme yoluna gider. Bu durum insanlar arasında derin uçurumlara yol açar.

Fanatizm aynı zamanda bilgiye ve öğrenmeye karşı bir direnç oluşturur. Kendi düşüncesinin dışındaki her şeyin yanlış olduğuna inanmak, insanları farklı bakış açılarını öğrenmekten, çeşitliliği anlamaktan alıkoyar. Bu durum da ne yazık ki toplumların gelişmesini engeller. Çünkü gelişim; çeşitliliği kabul etmek ve farklı perspektiflerden beslenmekle mümkün olur.

Fanatik bir birey, düşüncelerini ve inançlarını sorgulamak bir yana bu inançları mutlak doğru olarak kabul eder ve bu doğruları savunurken her türlü farklılığa düşmanlık besler. Kendini sadece “biz” olarak tanımlar ve diğerleri ne olursa olsun “onlar”dır, yabancıdır, tehlikedir. Bu kutuplaşma toplumsal bağları zayıflatır, düşmanlık tohumları eker. Sonuçta toplumlar birbirini anlamayan, birbirine güvenmeyen, giderek daha fazla kutuplaşmış bir yapıya dönüşür.

Fanatizme karşı neler yapabiliriz:

Fanatizme karşı koymanın en güçlü yolu, insanları sadece benzer düşünceler etrafında değil, çeşitliliği kucaklayarak birleştirebilmektir. Farklılıklara saygı göstermek, birbirini anlamaya çalışmak, diyalog kurmak ve hoşgörü içinde bir arada var olmak sadece bireyler için değil, toplumlar için de en güçlü silahımızdır. İnsanlık tarihi, farklılıkların birleşerek ne büyük ilerlemeler kaydedebileceğini gösteren pek çok örnekle doludur. Bu sadece sosyal ya da kültürel değil, aynı zamanda insani bir sorumluluktur.

Sonuç olarak; fanatizm, insanın akıl ve vicdanını körelten, toplumları kutuplaştıran bir virüs gibidir. Ona karşı en etkili aşı, insanın evrensel değerlere, hoşgörüye ve anlayışa sahip çıkmasıdır. Çünkü ancak bu şekilde hep birlikte her türlü fanatizmin yıkıcı etkilerini aşabilir ve daha güçlü daha sağlıklı bir toplum inşa edebiliriz. Kendi doğrularımıza sıkı sıkıya sarılmak yerine, hep birlikte daha parlak bir geleceğe doğru adım atabiliriz.

Tek renge tabii olmak yerine gökkuşağını seçmek daha cazip değil mi ?

Sevgiyle...