|
ŞIRNAK İLİ HAKKINDA BİLGİLER |
BEYTÜŞŞEBAB
Tarihi ve Coğrafi Yapısı:
Beytüşşebap İlçesi oldukça eski bir yerleşim
birimidir. İlçeye tarih içerisinde Hurriler,
Mittaniler, Asurlular ve Urartular egemen
olmuşlardır. İlçe, 1054 yılında Selçukluların,
1514 yılında ise Osmanlı İmparatorluğunun
egemenliği altına girmiştir. 1855 yılında
Erzurum İline, 1865 yılında Van İline bağlanan
Beytüşşebap, 1887 yılında İlçe olmuştur. Bu
tarihten Cumhuriyetin ilanına kadar Van İline
bağlı kalan Beytüşşebap, 1926 yılında Siirt,
1936 yılında Hakkari ve 1990 yılında da Şırnak
İline bağlanmıştır. Beytüşşebap İlçesi, dağlık
ve engebeli bir arazi yapısına sahip olup
doğusunda Hakkari, batısında Siirt-Pervari,
kuzeyinde Van-Çatak, güneyinde ise
Hakkari-Çukurca ve Şırnak-Uludere yer
almaktadır. İlçenin doğusunda yer alan Altın
Dağları ve batısında yer alan Tanin Tanin
Dağları, İlçe sınırları içerisinde
kesişmektedir. Ayrıca, İlçede Kato Dağı
mevcuttur. İlçenin en önemli akarsuyu Habur
Çayı’nın kollarıdır. İlçenin rakımı 1650 metre
olup en yüksek noktası 3300 metreyi bulan Altın
Dağları’dır. İlçenin iklimi, tipik karasal iklim
özellikleri taşımaktadır.
Nüfus Durumu:
2000 yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre,
İlçe merkez nüfusu 6.364 ve köylerin nüfusu
14.332 olup toplam nüfus 20.696’dır. 1997-2000
yılları arasındaki nüfus artış oranı yaklaşık %
11’dir.
İdari Durumu:
1936 yılında İlçe olarak Hakkari İline bağlanan
Beytüşşebap, 16.05.1990 tarih ve 3647 sayılı
kanunla yeni kurulan Şırnak İline bağlanmıştır.
Dağlık bir araziye sahip olan İlçenin Merkez ve
Mezraa olmak üzere 2 belediyesi, 28 köyü ve bu
köylere bağlı 63 mahallesi vardır. İlçemize
bağlı köyler: 1. Aşağıdere 2. Ayvalık 3. Akarsu
4. Başaran 5. Bölücek 6. Boğazören 7. Bolağaç 8.
Çığlıca 9. Dağaltı 10. Güneyyaka 11. Ilıcak 12.
Koyunoba 13. Mutluca 14. Ortalı 15. Pirinçli 16.
Söğütçe 17. Taşarası 18. Yeşilöz 19. Beşağaç 20.
Gökçe 21. AKÇAYOL 22. Cevizağacı 23. Kovankaya
24. Tuzluca 25. Doğanyol 26. Dilekyolu 27.
Yenice 28. Toptepe
Sosyal Durumu :
İlçemizin sosyal yapısı aşiretlere dayanır.
Köylerimizde 5 aşiret vardır. 1. Jirkan (Jirki)
Aşireti ( 11 köy) 2. Gevdan Aşireti (8 köy) 3.
Mamhuran Aşireti ( 3 köy) 4. Kaşuran Aşireti (1
köy) 5. Grevyan Aşireti ( 1 köy) Cevizağacı ve
Kovankaya köyleri Süryani köyler olup, meskun
değildirdir. Beşağaç köyü ile Güneyyaka ve
Bölücek köyleri herhangi bir aşirete bağlı
değildir. İlçe ve köyler kapalı bir toplum
görüntüsü arz etmekte olup, yöresel örf ve
adetler ile dini inançlar etkindir.
Sağlık Durumu
İlçe merkezinde 1 Devlet Hastanesi, 1 Sağlık
Ocağı Mezraa Beldesinde 1 sağlık Ocağı, Başaran,
Bölücek, Yeşilöz, Tuzluca ve Boğazören
köylerinde de sağlık evleri mevcuttur. Yeşilöz
ve Tuzluca köyleri meskun olmadığından, Bölücek,
Başaran ve Boğazören köylerinde de personel
yokluğu nedeniyle sağlık evleri kapalıdır.İlçe
merkezindeki sağlık Ocağı Tabipliğinde 4 hemşire
ve 2 hizmetli görev yapmaktadır. Devlet
Hastanesinde ise 1 Doktor, 1 Diş Hekimi,18
personel, 6 hemşire, 4 ebe, 1 ezacı, 5 hizmetli
ve 3 şoför görev yapmaktadır.
Eğitim ve Kültür Durumu:
Bütün köylerimizde okul mevcut olup, 1989
yılından itibaren teröre bağlı olarak eğitim ve
öğretimde önemli bir gerileme olmuştur. 1995 –
1996 eğitim ve öğretim yılında bütün köy
okullarımız tekrar eğitim ve öğretime
açılmıştır. İlçede, bir lise, 3’ü İlçe
merkezinde olmak üzere 22 ilköğretim okulu ve 1
YİBO vardır. İlköğretim okullarında toplam 3.947
öğrenci ve lisede 301 öğrenci eğitim
görmektedir. Bu sayının cinsiyete göre dağılımı
aşağıdaki gibidir. Kız Erkek Toplam İlköğretim
1.704 2.243 3.947 Lise 96 205 301 Genel Toplam
1.800 2.448 4.248 İlçede, toplam 117 derslik
mevcut olup 142 öğretmen görev yapmaktadır.
Derslik başına düşen öğrenci sayısı yaklaşık
40’dır. Okuma – yazma oranı yaklaşık % 75’tir.
Tarih içinde bir çok uygarlığın egemenliği
altına giren Beytüşşebap, kültürel yapı olarak
Hakkari yöresine benzerlik göstermektedir.
Yörede iki eşlilik yaygındır. Evlilikler
genellikle görücü usulü ile olmaktadır.Son
yıllarda giderek azalmasına rağmen evlenen
erkekten başlık alınmaya devam edilmektedir.
Düğünler genellikle 3 gün 3 gece
sürmektedir.Düğünlerde yemek verilmektedir. Dini
bayramlarda namaz sonrası topluca bayramlaşma
olur. Ayrıca kabile ve aşiretler topluca ev
ziyaretleri yaparlar. Jirki kilimleri :
Beytüşşebap İlçesinde özellikle Jirki aşiretinin
yapmakta olduğu Jirki Kilimleri dünyaca ünlüdür.
Bu kilimlerin en önemli özelliği, yünden
yapılması ve bu yünlerin kök boyası ile boyanmış
olmasıdır. Canlı renkli ve değişik motifleri
vardır.Bunlar yöre halkının diliyle Sinani,Lülüper,
Canbezar ve Golgever motifleridir.
Ekonomik Durumu:
İlçemizde tarıma elverişli arazi miktarı son
derece azdır. Temel geçim kaynağı, yaylacılığa
dayanan küçükbaş hayvancılığıdır. Ancak, terör
nedeniyle bazı köylerin boşalması ve yaylaların
güvenli olmaması sonucu hayvancılık çok
gerilemiştir. Daha önce yaklaşık 300 bin olan
küçükbaş hayvan sayısı, 30.000’lere kadar düşmüş
olmasına rağmen son yıllarda terör olaylarının
azalması ile orantılı olarak hayvan sayısında
hızlı bir artış olmaktadır. “Geçici Köy
Koruculuğu”, İlçenin en önemli geçim kaynağı
olarak görülmektedir. Toplam GKK sayısı 1587’
dir.
Ulaştırma ve
Altyapı Durumu:
İlçemize bağlı meskun tüm köylerimizde elektrik
mevcut olup, Bölücek köyü Ballı Mezrasında
elektrik mevcut değildir.Geri dönüşüme açılmış
olan Beşağaç ve Gökçe köylerine de 2004 yılı
içerisinde elektriğe kavuşmuştur. Bölücek Köyü
hariç diğer köylerde telefon vardır. Köy
yollarının Köy Hizmetleri aracılığı ile
stabilizesi yapılmaya çalışılmakta, kış
aylarında karla mücadele çalışmaları yoğunluk
kazanmaktadır. İlçemizde kanalizasyon kısmen
yapılmıştır.Mevcut içme suyu yetersizdir, sıhhi
değildir.
Tarihi ve
Turistik Yerler:
Beytüşşebap Zümrüt Kaplıcaları mevcuttur.
Valiliğimiz İl Özel İdare Müdürlüğünün 2005 yılı
yatırım programına alınmış olup, şu anda halkın
kullanımına açıktır. Kaplıca suyunun önceki
yıllarda yapılan analizlerde cilt
hastalıklarına,kadın hastalıklarına ve bazı
hastalıklara iyi geldiği tespit
edilmiştir.Kaplıca için çevre illerden gelen
vatandaşlarımız çadır kurarak yararlanmaktadır.
|
|
|
Ziyaretçi Sayımız |
2337814 |
|