Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2024 yılı 'Muhtemel Eğitim Süresi' verileri, eğitimde iller arasındaki derin uçurumu bir kez daha teyit etti. Türkiye genelinde ortalama eğitim süresi 17,2 yıl olarak hesaplanırken, Şırnak, 14,4 yıllık ortalamayla Şanlıurfa ile birlikte listenin sonuncusu oldu. İller arasındaki eğitim süresi farkı 4,6 yıla ulaştı.
TÜİK tarafından açıklanan ve Birleşmiş Milletler tarafından da kullanılan "Muhtemel Eğitim Süresi" göstergesi, Türkiye'nin eğitim profilinde çarpıcı bölgesel farklılıklar olduğunu ortaya koydu. Veriler, bir bireyin ilkokula başlama çağından itibaren en yüksek eğitim seviyesini tamamlayana kadar geçirdiği ortalama süreyi gösteriyor.
Şırnak ve Bölge İlleri Listenin Sonunda
İstatistikler, Şırnak'ın eğitim süresi ortalamasının Türkiye genelinden yaklaşık 3 yıl daha düşük olduğunu belgeledi. Şırnak'ı, 14,6 yıl ile Muş, 14,7 yıl ile Ağrı ve 15,2 yıl ile Mardin takip ederek, bölge illerinin benzer bir tablo çizdiği görüldü. Söz konusu veri, bölgenin eğitimdeki kronik sorunlarının yanı sıra, sosyo-ekonomik faktörlerin de eğitime erişim ve süreklilik üzerindeki belirleyici etkisini gözler önüne serdi.
Karabük ve İstanbul Lider, Ankara İlk Beşte
Listenin diğer ucunda ise 19 yıllık ortalama eğitim süresiyle Karabük ve İstanbul yer aldı. Bu illeri, 18,9 yıl ile Bayburt, 18,6 yıl ile Ankara ve 18,5'er yıl ile Rize, Erzincan ve Tunceli izledi. Veriler, eğitimde fırsat eşitliği hedefinin önündeki en büyük engellerden birinin coğrafi köken olduğunu bir kez daha kanıtlamış oldu.
Kadınlarda Eğitim Süresi Daha Yüksek, Ancak Eşitsizlik Sürüyor
Cinsiyetler bazında yapılan incelemede, Türkiye genelinde kadınların eğitimde geçirdiği ortalama süre (17,6 yıl), erkeklerinkinden (16,7 yıl) daha yüksek çıktı. Bu durum, cinsiyet eşitliği endeksini 1,05'e yükselterek, son yıllardaki olumlu seyri doğruladı. Ancak, bu genel eğilime rağmen, Şırnak gibi illerde kız çocuklarının eğitimine yönelik teşvik ve destek mekanizmalarının güçlendirilmesi gerektiği uzmanlarca ifade ediliyor.
Muhtemel Eğitim Süresi Nedir?
"Muhtemel Eğitim Süresi", okul öncesi eğitim çağındaki bir bireyin, örgün eğitimin tüm kademelerinden geçerek en yüksek seviyeyi tamamlama süresine kadar eğitim sisteminde ortalama ne kadar süre kalacağını gösteren istatistiki bir tahmindir. Bu veri, ulusal ve bölgesel eğitim politikalarının şekillenmesinde kilit bir gösterge olarak kabul edilmektedir.