Şırnak’ta kömür kabusu: İnsanlar soluk alamıyor, evlerin duvarları çatlıyor

Kömür sahalarından çıkan toz, etrafa yayılıyor.

Şırnak’taki kömür toplama, eleme sahalarından yayılan tozlar, bölge halkının hasta olmasına neden oluyor. Sahalarda kullanılan dinamitler, evlerin duvarlarını çatlatıyor.

Şirin Bayık

ŞIRNAK – Şırnak’ın merkezine 10 kilometre uzaklıkta bulunan kömür toplama, eleme sahalarından çıkan kömür tozları, geniş bir çevreye yayılıyor. Kömür tozları, bölge halkının sağlığını olumsuz etkiliyor.

Bölgede yoğun bir şekilde taş kömürü çıkarılıyor. Kömür çıkarıldıktan sonra işlenmek üzere açılan toplama-eleme sahalarına bırakılan kömür, işlem sırasında havaya yoğun kömür tozu yayıyor. Çevresinde yaşayan ve sürekli kömür tozu solumak zorunda kalan insanların hayatı da bu durumdan olumsuz etkiliyor.

HER YER KÖMÜR TOZU

Farklı şirketlere ait kömür eleme sahaları, çevre yolu boyunca devam ediyor. Uzaktan bakıldığında kömür tozları, duman bulutu şeklinde görülüyor. Söz konusu sahalardan biri, Maden Afet Konutları’nın karşısında bulunuyor. Burada yaklaşık dört bin kişi yaşıyor.

Özel işletmelere ait olan bu sahaya girdiğinizde ilk hissettiğiniz, boğazınızda bir yanma oluyor. Ayrıca kömür havası, insanın gözünü yakıyor. Daha önce konuştuğumuz bir işçi ile alanı dolaşmaya başladık. Madenlerden çıkarılan kömür burada toplanıyor, işleniyor, kamyonlara yüklenip yola çıkıyordu. Bu işlemler sırasında havaya yoğun bir şekilde kömür tozu yayılıyor, rüzgarın yönüne göre çevreye dağılıyordu. Hiçbir şeye dokunmadığımız halde yarım saat içerisinde üstümüz kömür tozuyla doldu.

Haşim Tutar

‘ÇOCUKLAR KÖMÜR TOZUNDAN HASTALANIYOR’

Daha sonra alana 500 metre kadar uzaklıkta bulunan Maden Afet Konutları’na gittik. Afet Maden Konutları ile saha arasında sadece çevre yolu bulunuyor. Kömür tozu hala insanın boğazını yakıyordu. İlk olarak konutların girişinde odun kesmekte olan Haşim Tutar ile karşılaştık. Durumu ve ne düşündüğünü sorduk. Elindeki işi bırakıp, “Hemen bir çözüm bulunsun” diyerek başladı anlatmaya: “Karşımızda kömür çalışmaları olduğunda kömür tozu, dumanı bizim için çok sıkıntı oluyor. Çocuklarımız hep bundan dolayı hasta oluyor. Benim üç tane çocuğum var, hepsi şu an yatalak. Kömür tozundan dolayı. Çok sıkıntılıyız. Buna bir çözüm bulunması lazım. Ya uzağa götürülmesi ya da devamlı sulanması lazım.”

Haşim Tutar, başka birilerini de çağırdı. Etrafımıza toplananlar da aynı şeyden şikayet etti.

Dilan Uce, balkonundaki kömür tozlarını gösteriyor.

‘DEFALARCA ŞİKAYET ETTİK’

Pencereden seslenen Dilan Uce, derdini anlatmak için hemen aşağıya indi. Dilan Uce’nin evi, çevre yolunun üzerinde bulunuyor ve kömür sahası manzarasına sahip. Dilan Hanım, “Kömür tozundan dolayı evden dışarı çıkamıyoruz. Oğlum bronşit hastası oldu, astımı çıktı burada. Buradaki tüm çocuklar aynı şekilde hasta, bir aydır oğlumu dört defa götürdüm aynı şikayetten dolayı. Burada bizim ağaçlarımız meyve bile vermiyor artık kömür tozundan dolayı” dedi.

Yetkililere müracaat ettiklerini ancak sonuç alamadıklarını belirten söyleyen Uce, “Onların gücü çok, bizim gücümüz yok. Çok mağduruz. Hepimiz defalarca şikayet ettik, sesimiz duyulmuyor” diye konuştu.

Kömür sahalarında dinamit de patlatıldığını belirten Uce, “Her defasında deprem oldu sanıyoruz, yerimizden sıçrıyoruz. Günde beş defa balkonumu, haftada üç defa da mutfağımı kömür tozundan temizlemek zorunda kalıyorum. Bu kömür tozu bizi mahvetti. Artık insanlar elini vicdanına koysun, bizi bu mağduriyetten kurtarsın” ifadelerini kullandı.

Hüseyin ve Güli Gök, evlerindeki çatlakları gösterdi.

‘SAHADA PATLATILAN DİNAMİTLER EVLERİ SARSIYOR’

Dilan Uce’nin yanından ayrıldıktan sonra derdini anlatmak için başka biri yolumuzu kesti. “Eğer bir faydası olacaksa ben de konuşmak istiyorum” dedi. Herkes gibi kömür tozundan kurtulmak istediğini söyledi. Ayrıca, dinamit patlatılması sebebiyle evlerde çatlaklar oluştuğunu sözlerine ekledi. Hatta geçtiğimiz günlerde patlamanın etkisiyle bir evin alt katının çöktüğünü anlattı.

Yaptığımız bu kısa yolculuktan sonra Hüseyin ve Güli Gök çifti, duvarlarındaki çatlakları görmemiz için bizi evlerine davet etti. Her odada çatlaklar vardı ve evin döşemeleri de çökmüştü. Gök çifti de mağdur olduklarını söyledi.

Bölge halkı, evlerin duvarlarında oluşan çatlakların patlamalar nedeniyle olduğunu söylüyor.

Maden Afet Konutları’nda, evlerde oluşan çatlaklar dışardan da görülebiliyor.

Maden Afet Konutları gibi bu kömür tozundan etkilenen birçok köy daha var. Çevre köylerden Avgamasiya bölgesinde muhtarlık yapan Mustafa Bey’den bilgi almak istediğimizde konuyu vali ile konuştuklarını ve iki ay sonra çözüleceğini söyleyerek telefonu kapattı.

Kömür sahasında çalışan ismini vermek istemeyen bir yetkili ise mevcut bölgenin bitişiğinde yer alan bir alanı göstererek kömür döküm alanlarının daha da büyüyeceğini söyledi